Doğum Kontrol Haplarının Kullanılmaması Gereken 10 Durum

Doğum kontrol hapları, östrojen ve progesteron içeren hormon haplarıdır. Yüksek faaliyet ve düşük yan etki sebebi ile sıklıkla başvurulan bir korunma yöntemidir. Doğru kullanıldığı takdirde doğum kontrol haplarının gebelikten koruma oranı %100’e yakındır.

Doğum kontrol hapları bırakıldığı takdirde yumurtlama işlevini geri kazandırarak hamile kalınma imkanı sağlaması sebebi ile korunma yöntemleri içerisinde en etkili yöntemler arasında sayılmaktadır. Bazı özel durumlar haricinde bütün kadınlar doğum kontrol hapı kullanabilir. Özellikle 40 yaş altı, henüz çocuk sahibi olmak istemeyen, adet döngüsünde düzensizlik olan veya adetleri ağrılı geçen kadınlarda ilk tercih edilen haplardır.

Doğum kontrol hapları ilk kullanılmaya başlanacağı zaman adet kanamasının başlaması beklenir. Adetin ilk günü yer aldığınız güne denk gelen günün karşısındaki hapı içerek başlanır ve her gün mümkün olduğu kadar aynı saatte olmak üzere 21 gün süreli olarak kullanılır. Doğum kontrol hapı kutusu sonlandığında son tabletten birkaç gün sonra adet kanaması başlayacaktır. Bir sonraki Doğum kontrol hapı kutusuna, adet kanamasına bakılmaksızın muhakkak son tabletten 7 gün sonra başlanır ve yine doğum kontrol hapına 21 gün boyunca devam edilir. Kısacası; 21 gün süreli doğum kontrol hapı her aynı saatte alınır ve kutu bitiminde 7 gün ara verilir adet görülsün ya da görülmesin 7 gün ardından diğer doğum kontrol hapı kutusuna başlanır ve aynı şekilde kullanıma devam edilir.

Doğum kontrol hapları bırakılmak istendiğinde hali hazırda kullanılan doğum kontrol hapı kutusunun bitmesinin ardından beklenen kanaması görülür ve 4 ila 6 hafta sonra normal yumurtlamanın olduğu adet dönemleri geri dönülür.

Doğum kontrol hapları kullanımı unutulduğu takdirde ilk 24 saat içinde alınmalı, diğer günler alınan haplar unutmadan önceki zamanda nasılsa öyle içilmelidir. Ancak üst üste 2 gün süreli doğum kontrol hapı kullanımı unutulursa doğum kontrol hapının etkinliği kalmaz. Adet kanamasının görüleceği süreye kadar ek korunma yöntemlerine başvurmak gereklidir.

Doğum kontrol hapları 21 gün kullanılıp 7 günlük ara verildiğinde de %99.9 oranında koruma sağlamaya devam eder. Doğum kontrol haplarını; bulantı, baş ağrısı gibi problemler yaşamaya maruz bırakabileceği nedeniyle gece yatmadan önce alınması tavsiye edilir.

Her ilaçta olduğu gibi doğum kontrol haplarının yan etkileri mevcuttur. En sık karşılaşılan yan etkisi içeriğindeki östrojen hormonundan kaynaklanan bulantıdır. Kusma ve baş ağrısı da kullanım esnasında görülebilir. İçeriğinde yer alan progesteron hormonu sebebiyle de mantar, kaşıntı, akıntı gibi sorunlar yaşanabilir. Doğum kontrol haplarının karşılaşılması en istenmeyen yan etkisi tromboembolik ataklardır. Söz konusu hormonlar damar içi pıhtılaşma olasılığını yükselttiği için buradan bir pıhtı çıkıp beyin damarlarından birini tıkayabilir. Tromboembolik vakalar bu şekilde meydana gelir. Bu nedenle kendisi ya da ailesinde bu durumlardan herhangi birini yaşamış olanlar doğum kontrol hapı kullanmamalıdır.

Doğum kontrol hapı faaliyeti çok yüksek bir korunma yöntemidir. Peki, tüm yöntemlere bakıldığında en etkili geri dönebilen korunma yöntemi olan “doğum kontrol haplarının kullanılmaması gereken 10 durum” nedir?

 Doğum kontrol hapları aile planlaması konusunda başvurulan bir korunma yöntemidir. Ancak her ilaçta olduğu gibi doğum kontrol haplarında da kullanımın sakıncalı olduğu durumlar söz konusudur. Doğum kontrol hapı kullanımı sakıncalı olan durumlar şunlardır:

1. Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar
2. Önceden geçirilmiş veya mevcut damar tıkanıklıkları olanlar
3. Kontrolsüz yüksek tansiyon ve şeker hastalığı olan kadınlar
4. Ağır karaciğer hastalığı olan kadınlar
5. Özellikle hormon bağımlı kötü huylu tümörü olan kadınlar
6. Teşhisi yapılmamış vaginal kanaması olan kadınlar
7. Yüksek tansiyon hastalığı olan kadınlar
8. Sigara içen kadınlar
9. Kalp krizi öyküsü olanlar
10. 35 yaş üzerinde olanlar ve memesinde kötü huylu kitle olan kadınlar doktor tavsiyesine göre doğum kontrol hapları kullanmalıdırlar.

Klinik inceleme ardından hastanın onayı ile doğum kontrol hapının dikkatli ve kontrollü bir şekilde kullanılabileceği durumlar ise şunlardır:

• Migren
• Yüksek tansiyon
• Miyomlar
• Gebeliğe bağlı şeker hastalığı
• Şeker hastalığı
• Epilepsi yani sara
• Gebelikte görülen tıkanma sarılığı
• Orak hücreli anemi
• Safra kesesi hastalığı ya da sarılık ile birlikte seyreden sağlık sorunları
• Kan lipide değerlerinin yüksekliği